ცაგერის მუნიციპალიტეტი რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარეში მდებარეობს. რაიონის ტერიტორიაზე ადამიანის ცხოვრების კვალი უძველესი დროიდან, ჯერ კიდევ ქვის ხანიდან იწყება, რასაც აქ აღმოჩენილი ქვისა და კაჟის სამეურნეო, საყოფაცხოვრებო და საბრძოლო ნივთებიც ადასტურებს. ბრინჯაოსა და რკინის ხანაში ცაგერში იყო ერთ-ერთი მძლავრი მეტალურგიული კერა. უძველესი დროიდან შუა აქ გადიოდა საქარავნო საერთაშოროისო გზა, რომელიც შავი ზღვის პირას მდებარე
ცაგერის მუნიციპალიტეტი ულამაზესი ბუნებითა და საინტერესო კულტურულ-ისტორიული ძეგლებით გამოირჩევა. კლდეები, ხეობები, ჩანჩქერები, საოცარი ხედები უდიდეს შთაბეჭდილებას ახდენს მნახველზე. განსაკუთრებული პოპულარობით სარგებლობს მისტიური და ლეგენდებში გახვეული ხვამლის მთა, სადაც მითიური პრომეთე იყო მიჯაჭვული. მოლაშქრეებისთვის საყვარელი ადგილია ასხის მასივი, საიდანაც ულამაზესი, ვრცელი ხედები იშლება. გამორჩეული ადგილებია ასევე ქულბაქის ტბები, საირმის სვეტები და რაჩხისა და ჩქუმის ჩანჩქერები. ცაგერში
მეცნიერები ადასტურებენ, რომ ადამიანები აქ ქვის ხანიდან ცხოვრობდნენ. მეტიც, ბრინჯაოსა და რკინის ხანაში ცაგერი მეტალურგიის ერთ-ერთი მძლავრი კერა იყო. ამაზე არქეოლოგიური გათხრებისას აღმოჩენილი ძვ. წ. X-IX საუკუნეების ბრინჯაოს ნივთების მთელი საგანძური მეტყველებს. ანტიკური ხანიდან ცაგერი ლეჩხუმის მთავარი პოლიტიკურ-ეკონომიკური და კულტურული ცენტრი გახლდათ. აქ მდებარეობდა მხარის მმართველთა რეზიდენცია და საგვარეულო ციხესიმაგრე. ცაგერს აფარებდნენ თავს მტრისგან დევნილი
ცაგერის მუნიციპალიტეტი რაჭა-ლეჩხუმისა და ქვემო სვანეთის მხარეში მდებარეობს. მისი ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი ცაგერი. მუნიციპალიტეტს ჩრდილოეთიდან ლენტეხი ესაზღვრება, აღმოსავლეთიდან – ამბროლაური, სამხრეთიდან – წყალტუბო, დასავლეთიდან კი ხონი და მარტვილი. რელიეფურად ცაგერის მუნიციპალიტეტი ძირითადად საშუალო და დაბალი სიმაღლის ქედების, ქვაბულების და ღრმად ჩაჭრილი ვიწრო ხეობების მქონე ტერიტორიას წარმოადგენს. რაიონის უმაღლესი ადგილია ცეკურის მთა (3173მ). მუნიციპალიტეტში გვხვდება კანიონისებურ
ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი დასავლეთ საქართველოში, სამეგრელო – ზემო სვანეთის მხარეში მდებარეობს. ჩხოროწყუს ტერიტორიაზე ადამიანის ცხოვრების კვალი უძველესი დროიდან, ჯერ კიდევ ქვის ხანიდან იწყება და განვითარების თითქმის ყველა საფეხურს მოიცავს. თავად სიტყვა ჩხოროწყუ მეგრულად ცხრა წყაროს ნიშნავს (ჩხოროს – ცხრა, წყუ-წყალი), ამ სახელწოდების ეტიმოლოგიის შესახებ 1899 წელს გამოქვეყნდა წერილი გაზეთში – „ცნობის ფურცელი“. რაიონში განვითარებულია სოფლის მეურნეობა,
ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი გამოირჩევა ულამაზესი ბუნებითა და კულტურული ძეგლების სიმრავლით. აქ ნახავთ უძველეს ნამოსახლარებს, შუასაუკუნეების ციხე-სიმაგრეებსა და უძველეს ტაძრებს. გარახას ციხე-სიმაგრე, ნაჯიხარის ციხე, ოცინდალეს წმინდა გიორგის ეკლესია, ჩხოროწყუს წმიდა გიორგის ეკლესია და სხვა მრავალი საინტერესო ძეგლი საქართველოს ისტორიულ-კულტურული წარსულის ერთგვარ მატიანეს წარმოადგენენ. რაიონში ფუნქციონირებს ჩხოროწყუს ისტორიული მუზეუმი. მუზეუმში დაცული, არქეოლოგიური გათხრების შედეგად მოპოვებული, მასალა საზოგადოების განვითარების
ჩხოროწყუ ქართულად ცხრა წყაროს ნიშნავს. გადმოცემის თანახმად, ნიკო დადიანის სახლის მახლობლად ერთი მჟავე, ერთი ცხელი, ერთი მარილიანი და ექვსი ცივი, ანკარა წყარო ჩამოდიოდა და ადგილმაც სახელწოდება აქიდან მიიღო. გვახსენდება აიეტის სასახლის აღწერილობა და ბერძენი ავტორების მიერ აღწერილი შადრევნები? ასოციაცია უცებ წარმოიშობა, ხოლო ციფრი „9“ – ს ყოველთვის ქონდა მაგიური, განსაკუთრებელი სიმბოლური მნიშვნელობა. სახელწოდებას შორეულ კოლხურ
ჩხოროწყუს მუნიციპალიტეტი დასავლეთ საქართველოს უკიდურეს ჩრდილოეთ ნაწილში მდებარეობს, სამეგრელო – ზემო სვანეთის მხარეში. მისი ადმინისტრაციული ცენტრია დაბა ჩხოროწყუ. მას აღმოსავლეთით მარტვილის მუნიციპალიტეტი ესაზღვრება, დასავლეთით – წალენჯიხის, სამხრეთ-დასავლეთით – ზუგდიდის, ჩრდილოეთით – მესტიისა და ლენტეხის, სამხრეთით კი – სენაკისა და ხობის მუნიციპალიტეტები. რაიონი გორაკ-ბორცვიანია და რელიეფის სიმაღლე ზღვის დონიდან 200 მეტრიდან 3000 მეტრამდე მონაცვლეობს. ტერიტორიის სამხრეთი
ჩოხატაურს დასავლეთით ესაზღვრება ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი, სამხრეთით _ აჭარა-გურიის ქედი და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკა, აღმოსავლეთით _ სამტრედიის, ხოლო ჩრდილოეთით _ ლანჩხუთის მუნიციპალიტეტი. ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის ფართობი შეადგენს 834 კვ. კმ-ს. ტერიტორიის 60% ზეგნებსა და მთებს უკავია. მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციულ საზღვრებში მოქცეულ ალპურ საძოვრებზე უხვადაა სხვადასხვა სახის სამკურნალო მცენარეები. ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტი მდიდარია ისეთი ბუნებრივი და საკურორტო რესურსებით, როგორიცაა: მინერალური
ჩოხატაური გურიის მხარეში მდებარე მუნიციპალიტეტია. სახელწოდება საგვარეულო სახელიდან (ჩახატარაშვილი, ჩხატარაშვილი) არის ნაწარმოები. ეს რაიონი ხშირად ყოფილა სისხლისღვრისა თუ ავბედითობის მოწმე. იმერეთის აჯანყების დროს, 1820 წლის აპრილიდან აგვისტომდე, ჩახატაური რუსეთის იმპერიის ჯარებსა და აჯანყებულ გურულებს შორის ბრძოლების ერთ-ერთ პოლიგონს წარმოადგენდა. დღესდღეობით ჩოხატაურში ფუნქციონირებს: 4 მუზეუმი, კულტურის ცენტრი, ხელოვნების გალერეა, ჩოხატაურის სახალხო თეატრი და 33 ბიბლიოთეკა. რაიონში
ჩოხატაური გამოირჩევა სილამაზით, განსაკუთრებით გაზაფხულზე, როცა სრულიად სიმწვანეშია ჩაფლული და გარშემო აკაციის ყვავილის სურნელი ტრიალებს. ვინც ბახმაროს წვევია და „მზის ჩასავალი გორიდან“ მინავლული სხივებით ავარდისფერებული ღრუბლების ზღვისთვის გადაუხედავს, ანდაც პირველ სხივებს შეხვედრია „მზის ამოსავალ გორზე“, ეს სანახაობა ნამდვილად არასოდეს დაავიწყდება. ბახმაროში მიმავალი კი აუცილებლად უნდა გაჩერდეთ ნაბეღლავში და მინერალური წყალი დააგემოვნოთ, ეს ბახმაროსკენ მიავალი დამსვენებლებისა
ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტი დასავლეთ საქართველოში, გურიის მხარეში მდებარეობს. მისი ადმინისტრაციული ცენტრია დაბა ჩოხატაური. ჩოხატაურს ჩრდილოეთით სამტრედიისა და ვანის მუნიციპალიტეტები ესაზღვრება, აღმოსავლეთით — ვანის, სამხრეთით — ხულოსა და ადიგენის, დასავლეთით კი — ოზურგეთისა და ლანჩხუთის. მუნიციპალიტეტი შედგება 2 დაბისა და 60 სოფლისგან. რაიონის უმეტესი ნაწილი მთაგორიანია, ტერიტორიის 60% ზეგნებსა და მთებს უჭირავს. ჩოხატაურის უმაღლესი ადგილი მწვერვალი მეფისწყაროა
შუახევი — ქალაქი (დაბა), შუახევის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრი. მდებარეობს მდინარეების აჭარისწყლის და ჩირუხისწყლის შესართავთან (ზღვის დონიდან 420 მ, ბათუმიდან 67 კმ). დაბაში არის ადმინისტრაციული, კულტურის, განათლების და ჯანდაცვის დაწესებულებები, მცირე საწარმოები. შემორჩენილია შუა საუკუნეების ციხესიმაგრის ნანგრევები. შუახევის თემში შედის სოფელი ჩანჩხალო. წყარო: georgiantravelguide.com შუახევს გაუმარჯოს! შუახეველებს სალამი!
შუახევი მდიდარია მინერალური წყლებითაც – ცნობილია შუახევის, შამბალეთის, ლამაზმარეს, ბათალვაკის, გუნდის, ბოგილის, ტყემალთის, უჩამბისა და სხვა წყლები. მუნიციპალიტეტის პატარა სოფელ ტომაშეთის მიდამოებში ასევე გამოირჩევა გოგირდწყალბადიანი თერმული წყლები, რომელთა ტემპერატურა 30°C-ს აღწევს. წყარო: georgia.travel შუახევს გაუმარჯოს! შუახეველებს სალამი!
რელიეფი შუახევის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიის დიდი ნაწილი საშუალო სიმაღლის მთებს უჭირავს. მდინარე აჭარისწყლის გასწვრივ გადის 500 მ სიმაღლის იზოჰიფსი. სამხრეთ ნახევარი უჭირავს შავშეთის ქედსა და მის ჩრდილოეთ განტოტებებს, ჩრდილოეთ ნახევარი – აჭარა-გურიის სამხრეთ მხარეებს. მაღალი მთებია: ხევა (2812 მ) შავშეთის ქედზე, თაგინური ( 2662 მ) მესხეთის ქედზე. რელიეფი დანაწევრებულია მდინარე აჭარისწყლისა და მისი შენაკადების ეროზიული ხეობებით.
შუახევის სამხრეთით შავშეთის ქედია, ჩრდილოეთით – აჭარისა და გურიის მთები. აქ მოგზაურობისას აუცილებლად უნდა მოინახულო ხშირი ტყითა და ჭაობისთვის დამახასიათებელი მცენარეებით გარშემორტყმული შავი ტბა, სადაც მრავლად ნახავ საპიკნიკე ადგილს. შუახევი გამორჩეულია ფლორითა და ფაუნით. აქაურ ტყეებში ბინადრობს: შველი, არჩვი, გარეული ღორი, ზღარბი, კურდღელი, მელა, დათვი. მრავალფეროვანია ფრინველთა სამყაროც – აქ ნახავ: კოდალას, ოფოფს, კაკაბს, როჭოს,
ყვარლის მუნიციპალიტეტი კახეთის მხარეში მდებარეობს. მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე ადამიანის ცხოვრების კვალი ჯერ კიდევ ბრინჯაოს ხანიდან დასტურდება. ანტიკურ ხანაში ამ მხარის რელიგიურ ცენტრს ნეკრესი წარმოადგენდა, რომელიც მეფე ფარნაჯომმა დაარსა (ძვ.წ. II-I სს). ნეკრესში შემორჩენილია დიდი კვადრატის სახელით ცნობილი მზის ტაძრის ნანგრევები. აქ მდებარეობს აგრეთვე მეფე თრდატის მიერ IV საუკუნეში აგებული ეკლესია, რომელიც ერთ-ერთი უძველესია საქართველოში დღემდე მოღწეულ
ამ ტერიტორიაზე ადამიანის ცხოვრების კვალი ჯერ კიდევ ბრინჯაოს ხანიდან დასტურდება და როგორც ქალაქში, ისე მის შემოგარენში უძველესი ეკლესიები, ციხესიმაგრეები და ბუნების ძეგლები შეგხვდება. ყვარელში აუცილებლად სანახავი ადგილებია: ნეკრესის სამონასტრო კომპლექსი, რომელიც ანტიკურ ხანაში ამ მხარის რელიგიური ცენტრი იყო. ნეკრესის სამონასტრო კომპლექსის შემადგენლობაშია IV საუკუნეში აგებული ეკლესია, რომელიც ერთ-ერთი უძველესია საქართველოში დღემდე მოღწეულ ტაძართაგან. ყვარლის ციხე
ყვარლის მუნიციპალიტეტი გამოირჩევა ლამაზი ბუნებითა და კულტურული ძეგლების სიმრავლით. ვრცელი ხედები ალაზნის ველზე, ტყეები და ტბები შესანიშნავ გარემოს ქმნის ბუნების მოყვარულთათვის. შესანიშნავია დასასვენებლად ყვარლის ტბისა და ილიას ტბის კომპლექსები. ყვარელი ნამდვილად სამოთხეა კულტურით დაინტერესებული მოგზაურებისთვისაც. რაიონში თავმოყრილია სხვადასხვა ეპოქის მრავალი კულტურულ-ისტორილი მნიშვნელობის ძეგლი. მაღალ მთაზე განლაგებული ნეკრესის სამონასტრო კომპლექსი, რომელიც სხვადასხვა პერიოდის ნაგებობებისგან შდგება (მათ
ყვარლის მუნიციპალიტეტი აღმოსავლეთ საქართველოში, კახეთის მხარის ჩრდილო-აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარეობს. მისი ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი ყვარელი. ყვარელს ესაზღვრება თელავის, გურჯაანისა და ლაგოდეხის მუნიციპალიტეტები და დაღესტნის ავტონომიური რესპუბლიკა. რაიონისთვის მდინარეთა ხშირი ქსელია დამახასიათებელი, რომელიც მდინარე ალაზნითა და მისი შნაკადებითაა წარმოდგენილი. ყვარლის მუნიციპალიტეტის ტერიტორია ვაკე და მაღალმთიან ნაწილებად იყოფა. ალაზნის ვაკე რაიონის სამხრეთ ნაწილში მდებარეობს, მაღალი ადგილები კი კახეთის