როგორც წერილობითი წყაროები აღნიშნავენ (“ქართლის ცხოვრება“ და “მოქცევაი ქართლისაი”), IV საუკუნის ბოლოს ქართლის სამეფო ტახტისთვის ატეხილი დინასტიური დავის შემდეგ მირიან მეფის გარდაცვლილი შვილის, რევის ცოლმა – სალომე უჯარმელმა და მისმა შვილებმა საგამგებლოდ კუხეთის საერისთავო და მისი ცენტრი – რუსთავი მიიღეს. მოგვიანებით გამეფებულმა მირიან მეფის შვილიშვილმა თრდატ რევის ძემ (383-395 წლები) რუსთავის (ყარაიას) ველების მოსარწყავად მტკვრიდან
ქალაქ რუსთავის მუნიციპალიტეტი ქვემო ქართლის მხარის ადმინისტრაციული ცენტრია. იგი ქვემო ქართლის ვაკეზე მდბარეობს და მდინარე მტკვარი მას ორ ნაწილად, ძველ და ახალ რუსთავად (მარჯვენა და მარცხენა სანაპირო) ჰყოფს. მუნიციპალიტეტი დაყოფილია დავით აღმაშენებელის სახელობის, ძველი რუსთავის სახელობის, შოთა რუსთაველის სახელობის, ჟიული შარტავას სახელობის, გიორგი ჭყონდიდელის სახელობის, ილია ჭავჭავაძის სახელობის, ვახტანგ გორგასლის სახელობის, იაკობ ცურტაველის სახელობის, ნიკოლოზ
ონი საინტერესო ტურისტული დანიშნულებაა არა მარტო აქტიური, არამედ პასიური დასვენების მოყვარულთათვის. თუ გიყვართ ლაშქრობა და თავგადასავლები, ონის სუბალპური ბუნება და მთა–გორიანი რელიეფი, დაუვიწყარ თავგადასავალს შეგიქმნით. თუ გსურთ გაეცნოთ საქართველოს შუა საუკუნეების ისტორიას, ონის მრავალფეროვანი კულტურული ძეგლები, გასაოცარ შთაბეჭდილებებს დაგიტოვებთ. მიუხედავად იმისა, რომ ონი ფართობით მცირეა, აქ მოსანახულებელი საკმაოდ ბევრია. ვიზიტორებისთვის განსაკუთრებულად საინტერესო და პოპულარულია ისეთი
ონი მდიდარია ისტორიული ძეგლებით. აქ მრავლადაა შუა საუკუნეების ციხესიმაგრეები და ტაძრები. განსაკუთრებით საინტერესოა XI საუკუნის მრავალძალის, გონის მთავარანგელოზის, შრომისუბნის „მცხეთის ჯვრის“ ეკლესიები და სხიერის სამონასტრო კომპლექსი. უიშვიათესი ძეგლია სოფელ კვაშხიეთში მდებარე ციკლოპური ნაციხარი. მისი მსგავსი დასავლეთ საქართველოში არ მოიპოვება. ონის შუა საუკუნეების გალავანიც ნახე. ონში ებრაელების ერთ-ერთი დიდი დასახლება იყო და, ალბათ, 1895 წელს აგებული
ვინც რაჭაში ყოფილა, უკვე იცის და ვისაც ეს სიამოვნება წინ ელის, ვეტყვი, რომ რაჭის სილამაზის შესახებ საუბარი ნიშნავს, რომ სათქმელის ნახევარსაც ვერ ამბობ. ზღვის დონიდან 2800 მეტრზე აზიდული, ხშირი ტყეებით დაფარული მთები, რომლებიც გაზაფხულიდან შემოდგომამდე მწვანედ ბიბინებს, შემოდგომაზე ჭრელ ფარდაგს ემსგავსება, ზამთარში კი თოვლის საბურველში ეხვევა; მთებში შეყუჟული სახლებიდან მხიარული საუბრის ხმა, რაჭული ლორის, ლობიანის
დაბა (ქც 4: 747,19; 767,14; 16, 20, სქ. 2; 768,9; 850,12). იხსენიება შემდეგ წერილობით წყაროებში: ვახუშტი ბაგრატიონის „აღწერა სამეფოსა საქართველოსა“ (ქც 4: 747,19; 767,14; 16, 20, სქ. 2; 768,9; 850,12), XVI-XVIII სს-ის ისტორიული საბუთები (სვანეთის … 1986: 113; ქართ. სამართ. ძეგ. 1970: 907, 969; საქ. ისტ. ქრონიკები … 1980: 253, 257; მასალანი საქ. სტატ. 1907:
ოზურგეთის მუნიციპალიტეტი გურიის მხარეში მდებარეობს. ადამიანის ცხოვრების კვალი აქ უძველესი დროიდან იწყება. რაიონის ტერიტორიაზე გამოვლენილია ბრინჯაოს ხანის ნამოსახლარები და სახელოსნოები, როგორიცაა ვაკიჯვრის სახელოსნო და შემოქმედის ნამოსახლარი. ოზურგეთი ისტორიულ წყაროებში პირველად XVI საუკუნეში იხსენიება. იგი კულტურულად და ეკონომიკურად განვითარებულ რაიონს წარმოადგენდა შუასაუკუნეებში, რასაც მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე მდებარე მრავალი ტაძარი და ციხე-სიმაგრეც ადასტურებს. ქალაქი ოზურგეთი გვიანფეოდალურ ხანაში მნიშვნელოვანი
ოზურგეთში უნდა მოინახულო ისტორიული მუზეუმი, რომელიც 1936 წელს გაიხსნა და დღეს აქ 6 ათასზე მეტი ექსპონატია დაცული – ქრონოლოგია მოიცავს პერიოდს ძვ.წ. IX ათასწლეულიდან დღემდე; გვერდს ვერ აუვლი ოზურგეთის სახვითი ხელოვნების ცენტრსაც, სადაც ცნობილი ქართველი მხატვრების ნამუშევრები ინახება. დაათვალიერე ოზურგეთის დრამატული თეატრის შენობა – ამ ნაგებობას კულტურული მემკვიდრეობის სტატუსი აქვს და ამით ოზურგეთელები და, ზოგადად,
ოზურგეთი. – მდებარეობა ოზურგეთისა. – საიდან დაერქვა ოზურგეთს თავისი სახელი? – ჰავა ოზურგეთისა. – სახლები. – ვაჭრობა და ვაჭრები. – ჩაცმულობა იქაურის ვაჭრისა. – „პარასკეობა“. – მეგრელი მწყემსები გურიაში. – ქალაქის ბაღი, მისი წარსული და აწმყო. – ოზურგეთი, როგორც სატახტო ქალაქი გურიელებისა. – სასახლის გალავანი. – უკანასკნელი მთავარი გურიისა და მისი ოჯახის თავგადასავალი. – გურიელის
ოზურგეთი — ქალაქი საქართველოში, გურიის მხარის და ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის ადმინისტრაციული ცენტრი. მდებარეობს მდინარეებს ნატანებსა და ბჟუჟს შორის. ისტორია ოზურგეთი წარმოიქმნა გვიან ფეოდალურ ხანაში, იყო გურიის სამთავროს ცენტრი.ქალაქში აღმოჩენილია ვერცხლის მონეტების განძი (ოზურგეთის განძი). ქალაქად გამოცხადდა 1840 წელს. XIX საუკუნეში ოზურგეთში მოგზაურობდნენ და აღწერეს სერგი მესხმა(1878) და თედო სახოკიამ (1896). XX საუკუნის 90-იან წლებში ქალაქის ფარგლები
2001 წლიდან ქალაქ ნინოწმინდაში ღვთისმშობლის ხარების სახელობის დედათა მონასტერი მოქმედებს. ქალაქში, აგრეთვე, მოქმედებს წმინდა სურბსარქისის სახელობის ეკლესია, რომელიც 1884 წელსაა აგებული. ქალაქში ფუნქციონირებს მხარეთმცოდნეობის მუზეუმი და სახალხო თეატრი, რომლებიც ქალაქის მოსწავლე ახალგაზრდობის სახლშია განთავსებული. ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში მდებარეობს ულამაზესი ალპური ტბები: საღამო, მადათაფა და ხანჩალი. წყარო: georgia.travel ნინოწმინდას გაუმარჯოს! ნინოწმინდელებს სალამი!
მრავალეთნიკური ქალაქი ნინოწმინდა საქართველოს სამხრეთით, ხანჩალის ტბასთან, ზღვის დონიდან 1940 მეტრ სიმაღლეზე მდებარეობს. მუნიციპალიტეტის უმეტესი ნაწილი უტყეოა, დაფარულია მთისა და მდელო-ველის მცენარეულობით. ტბების ირგვლივ, დაჭაობებულ ტაფობებში გავრცელებულია წყლისა და ჭაობის მცენარეულობა. ნინოწმინდაში მთიანეთის სტეპის მკაცრი ჰავაა. ზამთარი ცივი და მცირეთოვლიანია, ზაფხული კი – ხანგრძლივი და გრილი. აქ იანვრის საშუალო ტემპერატურა 10,6°C-ია, აგვისტოსი კი – 13,1°C.
ნინოწმინდა ქალაქად 1983 წელს გამოცხადდა. 1991 წლამდე მას ბოგდანოვკა ერქვა. ეს არის პატარა ქალაქი, სადაც დაახლოებით 6 000 მოსახლე ცხოვრობს. ამ ადგილას ადამიანი ქვის ხანაში დასახლდა, რაზედაც არქეოლოგიური გათხრებისას აღმოჩენილი არტეფაქტები მეტყველებს. ნინოწმინდაში ბევრია ყორღანი, ნამოსახლარი და ბრინჯაოს ხანის მეგალითური ნაგებობა. აქ ნახავ აბულისა და შაორის ციკლოპურ სიმაგრეებს, რომლებიც შთამბეჭდავი დაგეგმვითა და მშენებლობის ტექნიკით ხასიათდება.
ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი სამცხე-ჯავახეთის მხარის აღმოსავლეთ ნაწილში მდებარეობს. მისი ადმინისტრაციული ცენტრია ქალაქი ნინოწმინდა. მუნიციპალიტეტს ჩრდილოეთით წალკა ესაზღვრება, დასავლეთით – ახალქალაქი, აღმოსავლეთით – დმანისი, სამხრეთ-დასავლეთით – თურქეთის რესპუბლიკა, სამხრეთით კი – სომხეთი. ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტი სამხრეთით ნაიყულის ქედითაა შემოსაზღვრული, ჩრდილოეთით, სამსრისა და ჯავახეთის ქედების შემაერთებელი სერით, დასავლეთით – სამსრის ქედით, აღმოსავლეთით კი – ჯავახეთის ქედის თხემით. რაიონის რელიეფისთვის
ჯვრის მონასტერი ჯვრის მონასტერი — VI საუკუნის ტაძარი და მონასტერი, მდებარეობს მცხეთის აღმოსავლეთით, მდინარეების მტკვრისა და არაგვის შესართავთან, კლდოვანი მთის წვერზე. შეტანილია მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში. სვეტიცხოველი სვეტიცხოვლის საკათედრო ტაძარი — XI საუკუნის ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი, ერთ-ერთი ოთხ დიდ კათედრალთაგან (ოშკი, ბაგრატის ტაძარი, ალავერდი). მდებარეობს თბილისიდან 20 კმ. დაშორებით, ქ. მცხეთაში. სვეტიცხოველში დაკრძალულია უფლის
მცხეთისა და „დიდი მცხეთის“ ტერიტორია დასახლებული იყო ადრინდელი და შუა ბრინჯაოს ხანაში (ძვ. წ. III—II ათასწლეული). გვიანდელი ბრინჯაოსა და ადრინდელი რკინის ხანაში (ძვ. წ. II—I ათასწლეული) იგი მჭიდროდაა დასახლებული (სამთავროს, ზემო ავჭალის, წიწამურის, ნარეკვავის, წეროვნის, ნაბაღრევის სამაროვანი და ნამოსახლარები). ბრინჯაო-რკინის ხანაში მოსახლობათა ურთიერთობა კავკასიის ცივილიზაციის სინქრონულ კერებთან სამთავროს მეშვეობით ხორციელდებოდა. ძვ. წ. I ათასწლეულის დასაწყისიდან
მცხეთამ და მისმა შემოგარენმა („დიდი მცხეთა“), როგორც საქართველოს ტერიტორიაზე ერთ-ერთმა უძველესმა დასახლებულმა ადგილმა, XIX საუკუნიდან მიიქცია საისტორიო სიძველეებით დაინტერესებულ მკვლევართა ყურადღება. 1867 წელს სამხედრო გზის გაყვანისას არშესული მცხეთაში მდინარე მტკვრის ნაპირას აღმოაჩინეს ქვის სტელა რომელზედაც ბერძნული წარწერა იკითხებოდა. როგორც გაირკვა აღნიშნული ქვა მცხეთის გალავანზე იყო აღმართული და დროთა განმავლობაში ჩამოვარდა. წარწერა +75 წლით თარიღდება და
სვეტიცხოველში ხვალ იქნება დიდი მცხეთობა, მაგრამ, შეხედე, სად დამდგარა ძველი დიდება. ვინ ააშენა იმ სიმაღლეს? რა პოეტობა შესძლებს გადმოსცეს იმა დღეთა გაბედითება? ახლა ვიღაცა გულმოდგინედ იქ გზას აკეთებს, გამოქვაბული ქალაქები რომ ისევ ნახოს. ქვევით კი, ქალი ახალგაზრდა, როგორც ნაკვეთებს, შავით მოსილი, მწუხარებით მიჰყვება ახოს. ჩვენ გავიარეთ შიო მღვიმის ვრცელი ბაქანი, მტკვარზე შორიდან დავინახეთ, მიდის ტივები,
მესტიის მუნიციპალიტეტი საქართველოს ერთ-ერთი განსაკუთრებული ადგილია უძველესი კულტურითა და მკვეთრად გამოხატული იდენტობით. იგი უამრავ ტურისტს იზიდავს. ქართული ეთნო-კულტურის მნიშვნელოვანი ნიმუშია სვანური კოშკი, რომელიც გვხვდება როგორც საცხოვრებელ სახლზე მიდგული, ასევე ცალკე მდგომი. გრანდიოზული მწვერვალების ფონზე შეფენილი კოშკოვანი სოფლები დაუვიწყარ კადრებად დარჩება თქვენს მეხსიერებაში. გამორჩეულია სვანური ტაძრები, მათი მოხატულობა და ჭედური თუ ფერწერული ხატების შესანიშნავი ნიმუშები. განსაკუთრებით
მესტია დასავლეთ საქართველოში, სამეგრელო – ზემო სვანეთის მხარეში მდებარე მუნიციპალიტეტია. მას, ისევე როგორც მთლიანად სვანეთს, უძველესი ისტორია აქვს. მესტია გამორჩეულია საოცარი, ულამაზესი ბუნებითა და კულტურული ძეგლების სიმრავლით. მომნუსხველი და დაუვიწყარია სვანეთის მშვენება, მწვერვალი უშბა, საქართველოს უმაღლესი მწვერვალი შხარა, აზიდული კლდეებიდან გადმომდინარი ჩანჩქერები და ცასავით ლურჯი ალპური ტბები. ალბათ სწორედ ამ ცადაზიდულ მყინვარებსა და კლდეებს უნდა