ხულოს მუნიციპალიტეტის ისტორიას არ აქვს უზარმაზარი არქივები, სამწუხაროდ არც რაიმე დოკუმენტაციაა შემორჩენილი. ჩვენთვის ცნობილია მხოლოდ რამდენიმე საინტერესო ფაქტი, რომელიც დაკავშირებულია სხვადასხვა ისტორიულ პერიოდთან:
ხულოს ტერიტორია უძველესი დროიდან, თითქმის ბრინჯაოს ხანიდან დასახლებული იყო. აქ ნაპოვნია ისეთი კულტურული ძეგლები, როგორიცაა თხილვანის მენჰირი და კალოთის სამსხვერპლო, რომლებიც ადასტურებენ ხულოში ცივილიზაციის არსებობას წინაქრისტიანულ ხანაში. საიტი აშენდა შუა საუკუნეებში, რასაც მრავალი უძველესი ეკლესია, ციხე და შუასაუკუნეების თაღოვანი ხიდი ადასტურებს.
მე – 16 საუკუნეში ოსმალეთის იმპერიამ დაიწყო აქტიური დაპყრობის პოლიტიკა მსოფლიოს რამდენიმე რეგიონში ერთდროულად. ქართული მიწები ოსმალეთის ექსპანსიის ერთ-ერთი მიმართულება გახდა შავი ზღვის აღმოსავლეთ სანაპიროზე. ამასთან, ყოფილი საქართველოს სამეფოს გაფანტული ნაწილები სხვადასხვა პერიოდებში ოსმალეთის იმპერიის გავლენის ორბიტაზე აღმოჩნდა, ასევე განსხვავებული იყო მათი ურთიერთობის ფორმები ოსმალეთის სახელმწიფოსთან. როგორც მთელი აჭარის რეგიონი, ხულო ასევე იყო ოსმალეთის იმპერიის ნაწილი, რომლის დროსაც რეგიონი გამაჰმადიანდა.
ხულოს მოსახლეობა, ძირითადად ოსმალების ბატონობის პერიოდში გახდა ისლამის მიმდევარი.
1929 წლის აპრილში, საბჭოთა კავშირის დროს, მთიანი აჭარის მაჰმადიანი სოფლელები შეიარაღდნენ იძულებითი კოლექტივიზაციისა და რელიგიური დევნის წინააღმდეგ. საბჭოთა ჯარები მოიწვიეს და აჯანყება სწრაფად ჩაახშეს. ამ დროს ათასობით აჭარელი გადაასახლეს რესპუბლიკიდან.
ხულოს რაიონი 1965 წელს დაარსდა, მისი ამჟამინდელი საზღვრებითა და ადმინისტრაციულ-ტერიტორიული მოწყობის მიხედვით მას ხულოს მუნიციპალიტეტს უწოდებენ.
1990-იანი 2000-იანი წლების წყალდიდობებმა და ზვავების სიმრავლემ მიგრაციის მორიგი ტალღა გამოიწვია რაიონის მთიანი სოფლებიდან. საინტერესოა ის ფაქტი, რომ ხულოში სტუმრობისას, ნაკლებად მოსალოდნელია შეამჩნიო ის, რომ ამ ტერიტორიაზე მოსახლეობის უმეტესობა მუსლიმია. სავარაუდოდ, ამას მხოლოდ ლოცვის მოსმენის მომენტში მიხვდებით.
ძალიან საინტერესოა, რომ ხულოში სტუმრობისას არ იქმნება იმის წარმოდგენა, რომ ამ ტერიტორიაზე მოსახლეობის უმეტესობა მუსლიმია. სავარაუდოდ, ამას მხოლოდ ლოცვის მოსმენის მომენტში მიხვდებით.
წყარო: glampingtago.ge
ხულოს გაუმარჯოს!
ხულოელებს სალამი!